Զամբյուղ

Սթիվեն Քինգը և Ռիչարդ Բաքմանը

Գրական կեղծանուն, որ կրկնապատկեց լեգենդի հեղինակությունը 
Հուլիսի 16, 2025 | Գայանե Ավդալյան

Մեր սիրելի գրողներից շատերն ունեն գրական կեղծանուն, ու հաճախ այդ կեղծանունն ավելի ճանաչելի է, քան իրենց սեփական անուն–ազգանունը։ Սակայն քիչ հեղինակներ են գրական կեղծանվան «սեփականաշնորհման» ճանապարհն անցել այնքան հետաքրքիր ու տպավորիչ, որքան Սթիվեն Քինգը՝ ժամանակակից սարսափի ժանրի ամենահայտնի դեմքերից մեկը։ 

1970-ականների վերջին և 1980-ականների սկզբին Սթիվեն Քինգը ստեղծեց իր գրական ալտեր էգոն՝ Ռիչարդ Բաքմանին (Richard Bachman)։ Այս քայլի հիմքում ընկած էին թե՛ անձնական, թե՛ մասնագիտական շարժառիթներ։ Մի կողմից՝ հրատարակիչները համոզված էին, որ ընթերցողական շուկայում մեկ հեղինակի անունով տարվա մեջ մի քանի գիրք հրատարակելը կարող է բացասաբար անդրադառնալ վաճառքների վրա։ Մյուս կողմից՝ Քինգը ցանկանում էր պարզել մի կարևոր հարց․ արդյոք իր ստեղծագործությունները կգնահատվե՞ն, եթե դրանք լույս տեսնեն առանց իր հայտնի անվան ու գրական հաջողության ազդեցության։ 

Բաքմանի անունով էին ստորագրվում «Rage»-ը (1977 թ․), «The Long Walk»-ը (1979 թ․), «Roadwork»-ը (1981 թ․) և «Thinner»-ը (1984 թ․)։ Այս գրքերը գրավեցին սահմանափակ, սակայն հավատարիմ ընթերցողական շրջանակի սրտերը. դրանց վաճառքը համեմատաբար թույլ էր, բայց քննադատներն ու երկրպագուները նկատում էին սուր սոցիալական քննադատություն և խոր փիլիսոփայական դիտարկումներ, որոնք որոշ չափով տարբերվում էին Քինգի հայտնի սարսափ վեպերից։  

Հետաքրքրական է, որ Ռիչարդ Բաքմանի իրական ինքնությունը բացահայտվեց շատ անսպասելիորեն։ 1985 թվականին Վաշինգտոնի գրախանութներից մեկի աշխատակիցը երկար փնտրտուքներից ու գտնված անհերքելի նմանություններից հետո պնդեց այս երկու գրական անունների նույնականությունը։ Դրանից հետո Քինգը ստիպված էր պաշտոնապես հաստատել այդ փաստը և անգամ հումորով հայտարարեց, թե Բաքմանը «մահացել է քաղցկեղից, որը կոչվում է գրականություն»։ 

Սակայն այս բացահայտումը միայն ավելացրեց Քինգի գրական հեղինակությունը՝ ցույց տալով, որ նա կարողանում է ստեղծել գրական հետաքրքիր գործեր նաև առանց իր հայտնի անվան։ Այդ քայլը ընթերցողներին հնարավորություն տվեց նոր հայացքով նայել Քինգի գրական աշխարհին՝ նկատելով հեղինակային ձեռագրի խորությունը, բազմակողմանիությունը և ստեղծագործական փորձարարության համարձակությունը։ 

Քինգն ունեցել է ևս երկու այլ գրական կեղծանուն՝ John Swithen և Beryl Evans։ Առաջինը կիրառվել է մեկ անգամ՝  «Night of the Tiger» կարճ պատմվածքը գրելիս, իսկ մյուսը՝ The Dark Tower շարքի Charlie the Choo-Choo մանկական գրքի ստեղծման համար։ 

Ի դեպ, Սթիվեն Քինգին հռչակ բերած ամենահայտնի ու կարևոր ստեղծագործություններից մեկը՝ «Փայլատակում» (The Shining, 1977 թ․), որն առաջին անգամ հայերեն թարգմանել է «Զանգակ» հրատարակչությունը, ստեղծվել է հենց այն ժամանակ, երբ նա աշխատում էր Բաքման կեղծանվամբ այլ գործերի վրա։  

Բաքմանի անունը արդյունքում դարձավ գրական փորձարկման խորհրդանիշ՝ հիշեցնելով, որ գրականությունը երբեմն ավելի մեծ է, քան հեղինակների ստեղծած հեղինակությունն ու անունները։ 

 

Փայլատակում

Սթիվեն Քինգ

Բաժանորդագրվիր մեր նորություններին